بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و تراکم بذر بر عملکرد گندم رقم شیراز با روش آبیاری سطحی در شرایط آب و هوایی باجگاه (استان فارس)

تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر مقدار آب آبیاری و تراکم بذر بر عملکرد، دمای پوشش سبز و شاخص سطح برگ گیاه گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در طی سال های زراعی 87-1386 و 88-1387 انجام گردید. آزمایش بر روی گندم رقم شیراز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایشی عبارت بودند از: پنج تراکم بذر 120، 160، 200، 240 و 280 kg/ha که سه تیمار آبیاری شامل 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه (براساس آب سهل الوصول) به روش آبیاری سطحی بر روی آنها اعمال گردید. نتایج نشان دادکه در یک سطح معین از تیمار آبیاری، افزایش تراکم بذر تا سطح kg/ha 240 عملکرد دانه را افزایش داده و افزایش بیشتر در تراکم باعث کاهش عملکرد شده است. از طرفی در سطح معینی از میزان بذر، با افزایش تنش آبی عملکرد دانه کاهش یافت. هم چنین در سطح معینی از مقدار آب آبیاری با افزایش تراکم بذر، اجزا عملکرد شامل وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله کاهش یافت. در شرایطی که با افزایش تراکم تا سطح kg/ha 240 تعداد سنبله در متر مربع و وزن کاه افزایش یافته و افزایش بیشتر میزان بذر این اجزا را کاهش داد. در سطوح تراکم کاشت یکسان نیز با کاهش میزان آب آبیاری تمامی اجزا عملکرد کاهش پیدا کرد. در سطوح تراکم کاشت یکسان به علت بیشتر بودن میزان تبخیر- تعرق تیمار آبیاری کامل نسبت به دو تیمار آبیاری با تنش 50 و 75 درصد، دمای پوشش سبز گیاه در این تیمار نسبت به دو تیمار تحت تنش کمتر بود. هم چنین در سطوح معینی از آب آبیاری، با افزایش پوشش گیاهی که همراه با افزایش تبخیر- تعرق می باشد، دمای پوشش سبز گیاه کاهش یافت. معادلات حد مبنای پایینی برای تراکم های مختلف کاشت در دو سال بدست آمد. هم چنین مقدار حد مبنای بالا در تراکم های 120، 160، 200، 240 و 280 kg/ha، 0/3، 2/5، 2/2، 2/2 و 1/6 oc در سال اول و 2/8، 2/5، 0/2، 1/8 و 1/7 oc در سال دوم بدست آمد. شاخص سطح برگ نیز با افزایش تراکم گیاهی افزایش یافت. حداکثر مقدار شاخص سطح برگ در تیمار آبیاری کامل تراکم kg/ha 280 می باشد و تراکم های بالا 240 و 280 kg/ha زودتر به حداکثر شاخص سطح برگ خود رسیده و مدت زمان بیشتری را نیز در این حالت باقی ماندند. هم چنین معادلات کلی جهت تعیین سطح برگ براساس وزن ماده خشک برای تیمار های مختلف آبیاری ارائه شد.